“สมัยเด็กๆพ่อแม่เคยพาผ่านโรงเรียนนายร้อยตำรวจ แวะเข้าไปไหว้เจ้าพ่อสามพรานในโรงเรียน เห็นพี่ๆตำรวจ ก็เท่ดี เลยอธิษฐานว่า ถ้ามีบุญก็ขอให้ได้เป็นนักเรียนนายร้อย ขอให้ได้มาจบการศึกษาที่โรงเรียนนายร้อยตำรวจ
สุดท้ายสอบได้เตรียมทหาร รุ่น 42 นายร้อยตำรวจรุ่น 58 “
ผู้กำกับสันต์-พ.ต.อ.วสันต์ ธวัชชัยวิรุตษ์ ย้อนอดีตที่มาของการสวมเครื่องแบบสีกากีให้ฟัง หลังรับตำแหน่งผกก.สายตรวจ(191)กองบังคับการสายตรวจและปฏิบัติการพิเศษ (บก.สปพ.)เขี้ยวเล็บสำคัญของกองบัญชาการตำรวจนครบาล(บช.น.)
เส้นทางรับราชการ-ลูกหม้อ191
จบมาเป็นพนักงานสอบสวน (สบ 1) สน.โชคชัย อยู่ 3-4 ปี ย้ายมาเป็นรอง สว.งานสายตรวจ 2 กก.สายตรวจ รับผิดชอบ บก.น.4-6 เมื่อก่อนเรียก บก.น.ใต้ จากนั้นขึ้น สว.สืบสวน สน.โคกคราม อยู่ 2 ปี ย้ายมาที่จราจรกลาง เป็นสว.งานสายตรวจ 1 กก.1 บก.จร. อีก 1 ปี แล้วกลับมา 191 เป็น สว.งานสายตรวจ 2 กก.สายตรวจ อีก 3 ปี ครบขึ้น รอง ผกก. โชคดีได้ขึ้นที่เก่า เป็นรอง ผกก.สายตรวจ อีก 4 ปี ไปขึ้นผกก.ที่ สน.จักรวรรดิ อีก 1 ปี กระทั่งวาระการแต่งตั้งที่ผ่านมาย้ายกลับถิ่นเก่าเป็น ผกก.สายตรวจ 191
นายตำรวจหนุ่มเล่าถึงวิถึเส้นทางสีกากีก่อนเล่าถึงหน้าที่รับผิดชอบดูแลความปลอดภัยคนเมืองหลวงต่อ
คุมรถสายตรวจ100คันดูแลเมืองกรุง
กำลังพล กก.สายตรวจ และที่มาช่วยราชการ มีเกือบ 500 คน ส่วนรถสายตรวจที่อยู่ในความรับผิดชอบมีประมาณ 100 นิดๆ แบ่งเวรกัน 3 งานสายตรวจ
งานสายตรวจ 1 ดูพื้นที่ บก.น.1-3 งานสายตรวจ 2 พื้นที่ บก.น.4-6 งานสายตรวจ 3 พื้นที่ บก.น.7-9 แต่ละผลัดเช้าบ่ายดึกของ 3 งานสายตรวจ จะวิ่งผลัดละประมาณ 30 คันโดยประมาณ
จัดเวรเหลื่อมสายตรวจโรงพัก2ชม.
แต่ละงาน จะมีรถสายตรวจของตัวเอง งาน 1 มีประมาณ 25 คัน งาน 2 มี 25 งาน 3 มี 20 คัน จะน้อยกว่าประมาณ 4 คัน แบ่งเป็นผลัด 8 ชั่วโมง จัดสายตรวจออกเป็น 3 ผลัดๆ ละ 8 ชั่วโมง ผลัดที่ 1 เริ่ม 6 โมงเช้า ถึงบ่าย 2 ผลัดที่ 2 บ่าย 2 ถึง 4 ทุ่ม ผลัดที่ 3 จาก 4 ทุ่ม ถึง 6 โมงเช้า จะเหลื่อมกับสายตรวจโรงพัก 2 ชั่วโมง
ของโรงพักจะจัดสายตรวจ 8 โมงเช้า ถึง 4 โมงเย็น เพื่อเวลาช่วงเปลี่ยนเวร จะได้ไม่เป็นช่องว่างในการเปลี่ยนเวร มีสายตรวจเราอุดช่องว่างไว้ อันนี้คือเหตุผลที่ให้เหลื่อมกัน 2 ชั่วโมง
สนับสนุนท้องที่รับมือเหตุร้าย
หน้าที่ภารกิจหลัก แน่นอนอันดับแรก ถวายอารักขา ถวายความปลอดภัย เป็นภารกิจตำรวจข้อแรกอยู่แล้ว ภารกิจรองๆลงมา สำหรับสายตรวจ 191 ถือเป็นหน่วยสนับสนุนท้องที่ เวลาที่ท้องที่ได้รับแจ้งเหตุ หรือว่าอะไรที่ต้องการความช่วยเหลือด่วน ต้องการกำลังสนับสนุนในกรณีมีเหตุซึ่งเหมือนว่าเหตุนั้นมีความร้ายแรงขึ้นมาอีกหน่อย
ลูกซองกระสุนยางมีติดรถทุกคัน
ตำรวจ กก.สายตรวจ ฝึกยุทธวิธีทุกอาทิตย์ ฝึกทบทวนตลอด มีอุปกรณ์ประจำรถ ปืนไฟฟ้า มี แต่ไม่ทุกคัน แต่ทุกคันมีปืนลูกซองกระสุนยาง เป็นอาวุธที่ไม่ถึงตาย เพราะสายตรวจโรงพักจะสะพายปืนลูกซองเหรอ มันเป็นไปไม่ได้ มันก็ต้องรอ 20 หัวหน้าสายตรวจ นอกจากเป็นสายตรวจ ก็จะมีงานสืบสวนจับกุมด้วย
สั่งเปิดไฟวับวาบที่สุ่มเสี่ยง
งานของสายตรวจ 191 นอกจากจะต้องปฏิบัติตามแผนการตรวจ ก็ต้องวิเคราะห์อาชญากรรม เราขอสถิติจากศูนย์ผ่านฟ้า สถิติการรับแจ้งเหตุ แล้วก็มานั่งวิเคราะห์ ว่าท้องที่ไหนเกิดเหตุช่วงไหน คล้ายๆ นาฬิกาอาชญากรรม มาพล็อตจุดลงไป ช่วงไหน เวลาไหน เหตุเกี่ยวกับอะไร ช่วงเที่ยงคืน ตี 1 ซอยนี้ มอเตอร์ไซค์หายหลายรอบแล้ว ก็ให้รถสายตรวจ ไปเปิดสัญญาณไฟ แล้วเชื่ออย่างว่าถ้าเราเป็นคนร้าย เห็นตำรวจมา จะทำไหม
ตัดโอกาสเกิดอาชญากรรม
มันมีทฤษฏีหนึ่ง เขาเรียกว่าสามเหลี่ยมอาชญากรรม การที่อาชญากรรมจะเกิดขึ้นได้ ต้องประกอบด้วย 3 อย่าง 1 คือคนร้าย 2 คือเหยื่อ 3 คือโอกาส คนร้ายนี่ จ้องอยู่แล้ว ถูกไหม เหยื่อคือมอเตอร์ไซค์ที่จอดไว้ แล้วโอกาส ตอนที่มันกำลังจะมา ขี่วน อ้าวเห็นรถตำรวจ มันก็ไม่เอาแล้ว กูไปดีกว่า วันนี้ดวงไม่ดี นี่ก็หลักการง่ายๆ
ถามถึงผลงานช่วงที่เป็นสารวัตร เป็นรองผกก.ที่สายตรวจ พ.ต.อ.วสันต์ย้อนอดีตให้ฟังอีก
ตอนเป็น รอง ผกก.สายตรวจ มันไม่เหมือนเป็นหัวหน้าชุด ส่วนใหญ่จะเป็นผลงานตั้งแต่เป็น สว. ตอนเป็น สว.จับเยอะ มีทั้งที่เป็นเรื่องลัก วิ่ง ชิง ปล้น มีทั้งที่เป็นเรื่องยาเสพติด หมายจับคดีสำคัญ
ลุยงานช่วงสารวัตรได้หลายรางวัล
ตอนเป็น สว.ผมได้หลายรางวัลเหมือนกันนะ ยกตัวอย่างเช่น รางวัลบุณยะจินดา รางวัลจับกุมยาเสพติด ดีเด่น ของ บช.น.แล้วก็มีที่ได้เกี่ยวกับช่วยเหลือนักท่องเที่ยว เคสนั้นนักท่องเที่ยวโดนแท็กซี่ไปปล่อยข้างทาง คือจะไปสุวรรณภูมิ แล้วแท็กซี่ไปปล่อยข้างทาง ก็ไปช่วยเหลือ แล้วตามจับกุมแท็กซี่ ที่ไปปล่อยทิ้งนักท่องเที่ยว
จับกัญชา-ค้าปืนออนไลน์
ยาเสพติดช่วงนั้นจับเยอะ ช่วงนั้นดังเรื่อง กัญชาออนไลน์ ผมเชื่อว่า 191 ตอนนั้น ยุคท่านผู้ช่วย สำราญ นวลมา เป็นผู้การแทบจะเป็นหน่วยแรกๆนะ ที่จับกัญชาออนไลน์ จับกันสนุก ช่วงนั้นเป็น สว.งาน 2 เป็นหน่วยแรกๆที่จับ จับเยอะมาก จับทีหลายๆ 100 กิโลฯ จับปืนขายผ่านออนไลน์ อาทิตย์หนึ่ง ขอหมายค้นเป็นสิบๆหมาย เยอะจริงๆ ช่วงนั้นท่านพล.ต.อ.สุรเชษฐ์ หักพาล เป็นผู้การที่นี่ ต่อด้วยท่านผู้ช่วยฯ สำราญ
:อยู่มาตั้งแต่ รอง สว.เห็นปัญหาอะไร หรืออยากจะทำอะไร ที่อยากทำ
คิดให้ทันโลกอย่าทำตัวเป็นไดโนเสาร์
จริงๆไม่ใช่แค่ กก.สายตรวจ หรอก ที่อยากทำนะ อย่างที่บอก อยากจะให้ตำรวจทุกคน คิดแบบให้ทันโลก อย่าไปทำตัวเป็นไดโนเสาร์ มันสูญพันธุ์แล้ว สมัยก่อน เคยทำอย่างโน้นอย่างนี้ได้ คุยกันตามความเป็นจริงนะ
คือสมัยก่อนมันเคยทำได้ สมัยนี้มันจะทำยังไง มันทำไม่ได้ สมัยนี้เราต้องยอมรับ กล้องวงจรปิด โทรศัพท์มือถือ ทุกคนมีโทร ศัพท์ มีกล้อง สามารถบันทึกภาพ บันทึกวีดีโอได้ ทุกคนมีเฟซ ถ่ายๆ ลงโซเชียล
เลิกคิดได้เรื่องทุจริต
จะไปตั้งด่าน คิดจะตีเงิน คิดจะทำอะไรที่มันไม่ดี มันทำไม่ได้เหมือนเมื่อก่อน ถ้าคิดที่จะทำแบบเมื่อก่อน องค์กรเราก็จะสูญพันธุ์ เหมือนไดโนเสาร์
อย่าไปใช้คำพูดที่ว่า สมัยก่อน รุ่นพี่เขาบอกอย่างโน้น อย่างนี้ มันทำไม่ได้สมัยนี้ มันผิดอยู่แล้ว เลิกคิดไปได้เลย เรื่องที่ว่าการจะออกไป แล้วจะต้องได้ตังค์กลับมา เลิกคิดทุจริต
ห้ามฝ่าฝืนกฎจราจร เว้นแต่…
นอกจากนี้ ผมจะพูด อบรมลูกน้องนะ อย่าคิดแบบตำรวจโบราณ คิดว่าขับรถตำรวจแล้วคุณใหญ่ ผมบอกคิดอย่างนั้นไม่ได้ คุณขับรถตำรวจ คุณยิ่งเล็ก ห้ามฝ่าฝืนกฎจราจร อันนี้สำคัญ เขาห้ามเลี้ยวขวา ก็ต้องห้ามเลี้ยวขวา เขาห้ามกลับรถก็ต้องห้ามกลับรถ
เว้นแต่ได้รับแจ้งเร่งด่วน ว่ามีเหตุ โน่น นี่ นั่น ต้องใช้ความเร็ว ให้เปิดสัญญาณไฟ เปิดเสียง หรือถ้าอยู่ในที่ชุมชน เปิดเสียง อาจจะเสียงดัง ก็เปิดสัญญาณไฟ แล้วก็โอเค.วิ่งไป แต่ถ้าเป็นช่วงปกติ ที่ออกตรวจปกติ ไม่ต้องเลยนะ ห้ามฝ่าฝืนกฎจราจร
ต้องมีน้ำใจ-มีโปลิศมายด์
นอกจากห้ามฝ่าฝืนกฎแล้ว รถสายตรวจต้องมีน้ำใจ มากกว่าคนใช้รถใช้ถนนทั่วไปอีก ยกตัวอย่างให้ฟัง ขับรถเจอคนพิการ ตาบอด จะเดินข้ามถนน ถ้าเป็นคนทั่วไป คุณอาจจะแค่หยุดรถ แต่ถ้าคุณขับรถตำรวจ นอกจากจะหยุดรถแล้ว ต้องลงไปช่วยจูงข้ามถนนด้วย ถึงจะเรียกว่ามีจิตบริการ มีจิตอาสาจริงๆ
ต้องมีโปลิศมายด์ อันนี้คืออธิบายให้เห็นภาพเลย ว่านอกจากคุณใช้รถตำรวจแล้ว คุณต้องมีน้ำใจมากกว่า ยิ่งกว่าการเคารพกฎจราจร ต้องมีน้ำใจในการใช้รถใช้ถนน มากกว่าประชาชนทั่วไป
:การได้กลับมาเป็น ผกก.สายตรวจ จากตอนที่เคยเป็น รอง สว. ผู้กำกับสันต์เล่าความรู้สึกนี้ให้ฟังว่า
ผมอยู่ที่นี่ ถ้านับนายตำรวจของกองกำกับ ผมอยู่ทุกตำแหน่ง ตั้งแต่ รอง สว. เป็น สว.จนเป็น รอง ผกก.และเป็น ผกก. คืออยู่ทุกตำแหน่งของนายตำรวจ อยู่นานมากเกินครึ่งชีวิตราชการในขณะนี้ ตรงนี้เป็นเหมือนบ้าน ทุกครั้งที่ได้รับการแต่งตั้งให้ออกไปนอก 191 ก็เหมือนออกนอกบ้าน เหมือนอย่างตอนไปขึ้น สว.ตอนไปขึ้น ผกก.
ปลูกฝังให้รักบ้านรักองค์กร
พอได้กลับมา ก็เหมือนกลับบ้าน เพราะฉะนั้นการได้กลับบ้าน ได้มาอยู่บ้าน มีใครไม่อยากให้บ้านเราดี อยากจะให้บ้านดีก็ต้องทำ ตอนนี้เราเป็นเหมือนหัวหน้าครอบครัวของ กก.สายตรวจ ก็ต้องปลูกฝัง ให้แต่ละคนรักบ้าน รักองค์กร ไม่ใช่มาแล้วอยากจะนอกลู่นอกทาง
เหมือนคนในครอบครัวเดียวกัน
ปัญหาภายในหน่วย ก็เห็นทะลุ ก็ค่อนข้างรู้ อย่างที่บอกว่าตรงนี้มันเหมือนบ้าน ต้องปลูกฝังให้ทุกคนรักบ้าน อย่าไปคิดว่ามันเป็นที่ทำงาน คิดว่ามันเป็นบ้าน ทุกคนเพื่อนร่วมงาน ผู้บังคับบัญชา ผู้ใต้บังคับบัญชา ให้เปรียบเสมือนคนในครอบครัว เพราะคนในครอบครัว คงไม่คิดร้ายต่อกัน
ถ้าเราทำได้อย่างนี้ ทุกคนรักบ้าน รักหน่วย รักเพื่อนร่วมงาน ช่วยกันทำงาน มีปัญหาปรึกษากันได้ บรรยากาศการทำงานมันก็ดี เวลาออกไปทำงานก็มีความสามัคคีกัน ผลสัมฤทธิ์ก็เกิดกับประชาชน
แล้วถ้าเราปลูกจิตสำนึกตำรวจเราได้ นี่ ให้มีความรักในอาชีพ มีความรักเกียรติ รักศักดิ์ศรี เชื่อว่าหลายสิ่งหลายอย่าง จะดีขึ้น สำหรับองค์กรตำรวจนะ
:ส่วนเรื่องการทำงานกับลูกน้อง ผู้กำกับสันต์บอกว่า
แล้วแต่สถานการณ์นะ เวลาเอาจริงเอาจัง ผมเป็นคนพูดแรงนะ ผมเป็นคนสั่งงานแล้ว ผมจะเป็นแบบนี้ สมมติว่า เราอยากจะได้น้ำ ก็บอกว่าอยากได้น้ำยี่ห้อนี้ จะไปซื้อเซเว่นไหน หรือที่ไหนก็ได้ เมื่อได้น้ำมา ก็ถือว่าได้ผลสัมฤทธิ์ ในเวลาที่พอๆกัน
ไม่จำเป็นต้องบอกว่า ต้องไปซื้อที่นี่นะ คือแล้วแต่สถานการณ์ ในแต่ละวัน เราดูที่ผล ว่าจะออกมายังไง ก็เหมือนอย่างนี้ ผมมาให้จัดเวร จุดทำความสะอาด คุณจะมากวาดเช้าก็ได้จะมากวาดเย็นก็ได้ แต่ผมจะตรวจ ก็คือคุณจะกวาดเวลาไหนก็ได้
ไอดอลทำงาน ถ้าต้นแบบในการทำงานของผม นี่เลย ท่าน พล.ต.ท.สำราญ นวลมา ผู้ช่วย ผบ.ตร.ก็ถามว่า ทำไมถึงเป็นต้นแบบ อันดับแรก คือท่านสำราญ อยู่ที่ กก.สายตรวจ มาตั้งแต่เป็น สว.งานสายตรวจ 2 เหมือนกัน เป็น รอง ผกก.เหมือนกัน กระทั่งเป็น ผกก.สายตรวจ เหมือนกัน
หลายสิ่งหลายอย่างนะ สิ่งที่ผมพูดให้ฟัง ก็ได้แนวความคิดมาจากท่านผู้ช่วยฯ สำราญ ว่า อยู่ตรงนี้ ต้องมีแนวความคิดยังไง หลักการควรจะเป็นยังไง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เรื่องการป้องกันปราบปราม ที่เกี่ยวกับหน้างานของงานสายตรวจ คนเดียวเลย
ครับ…นี่คือภาพรวมและวิสัยทัศน์ของนายตำรวจหนุ่มไฟแรง จักรพล1-พ.ต.อ.วสันต์ ธวัชชัยวิรุตษ์ ผกก.สายตรวจ191 หน่วยงานเขี้ยวเล็บกองบัญชาการตำรวจนครบาล
191 ที่พึ่งแรกของประชาชนคนเมืองกรุง
กากีกลาย26/2/66
