พล.ต.ท.ยรรยง เวชโอสถ จากไก่นาแข้งดำสู่ตำนานนักสืบอีสานเหนือ

July 22, 2023

2036

จัดเป็นลูกหม้อนักสืบอีสานเหนือตัวจริงเสียงจริง คลี่คลายคดีดังนับไม่ถ้วน

สายเลือดตำรวจเข้มข้น ลูกชาย “ดาบเย้ย”นายดาบนักสืบบ้านลาดเมืองเพชร

เห็นภาพพ่อแต่งเครื่องแบบถือปืนพาลูกน้องขึ้นรถจี๊ปลุยจับโจรจนภาพซึมเข้าไปอยู่ในสายเลือด

“เวลากินข้าวด้วยกัน เรารู้สึกว่าพ่อนี่ตงฉินมาก พ่อจะเล่าเรื่องที่ไม่ดีไม่งามของตำรวจคนโน้คนนี้ที่ทำไม่ดีให้แม่กับลูกๆฟัง แล้วปลูกฝังเรื่องการไม่กดขี่ข่มเหงต้องช่วยเหลือประชาชน เอาใจเขามาใส่ใจเราดูแลลูกน้องให้ดีอะไรต่างๆ

นี่คือสิ่งที่พ่ออบรมมาตั้งแต่เด็ก ก็เข้าหูซ้ายทะลุหูขวาบ้าง แต่ก็ซึมซับมาเรื่อยๆไง ในสิ่งเหล่านี้ ก็ถูกปลูกฝังมาเรื่อยๆจนสอบเข้าโรงเรียนนายร้อยตำรวจสมใจพ่อ”

นาคราช1-พล.ต.ท.ยรรยง เวชโอสถ ผบช.ภ.4 ย้อนอดีต

เส้นทางชีวิตราชการ จากไก่นาแข้งดำบ้านลาด ผงาดเป็น นาคราช 1-ผบช.ภ.4 คุมพื้นที่อีสานเหนือ

ปี 2529 พ้นรั้วสาม พราน เป็น รอง สวส.สภ.บ้านผือ จว.อุดรธานี รองสวป.สภ.เมืองอุดรธานี 16 ตค.38 สว.(สส.) ภ.จว.อุดรธานี 16 พ.ย.2543

16 พ.ย.2543 เป็นรอง ผกก.(ฝ่ายอำนวยการ) ภ.จว.อุดรธานี รอง ผกก.(ป.) สภ.บึงกาฬ จว.อุดรธานี รอง ผกก.(ป.) สภ.บ้านผือ จว.อุดรธานี จนมาเป็น รองผกก.สืบสวน ภ.จว.อุดรธานี

1 พ.ย.2549 ติด พ.ต.อ. ตำแหน่ง ผกก.สืบสวน ศสส.ภ.4 ผกก.สืบสวน 1 บก.สส.ภ.4. วันที่ 10 ก.พ.2554 รอง ผบก.สส.ภ.4 – รอง ผบก.ภ.จว.หนองคาย แล้วกลับถิ่นเก่าเป็น รอง ผบก.สส.ภ.4

ติดยศนายพลวันที่ 30 ต.ค.2558 เป็น ผบก.สส.ภ.4 จนปี 2561 เป็นรอง ผบช.ภ.4 กระทั่งวันที่ 1 ตค. 2563 ขึ้น เป็น ผบช.ภ.4 ถึงปัจจุบัน

นักสืบรุ่นเก่า-ใหม่ต่างกันสิ้นเชิง

นักสืบรุ่นเก่ากับรุ่นใหม่ต่างกันสิ้นเชิง มีข้อเด่นกับข้อด้อยทั้งคู่นะ ผมมองว่า ข้อเด่นนักสืบรุ่นใหม่ คือใช้เทคโนโลยีเข้ามาจับโดยตรงเกือบทุกอย่าง นิติวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี ไม่ว่าจะเป็นโทรศัพท์ ไม่ว่าจะเป็นกล้อง รวมถึงเส้นทางการเงิน มันจะเข้ามาแมตช์กัน

แล้วโอกาสที่ปัจจุบันนี้จะจับผิดตัว ผมว่ามันน้อยมาก เพราะมันมีการเช็คบาลานซ์กันชื่อ นามสกุล ตรงกัน แล้วยังมีอย่างอื่นให้เช็คอีกเยอะ ถ้าไม่ทำลวกๆ หรือไม่รอบคอบ แต่ถ้าเป็นนักสืบจริงๆ เขาจะเช็คให้รัดกุมคือเกือบ 100%

สมัยก่อนต้องถึงลูกถึงคน

แต่ข้อด้อยนักสืบรุ่นปัจจุบัน คือแต่ก่อนนักสืบสมัยก่อน จะคลี่คลายคดีได้ต้องมีสายข่าว การจะมีฐานข่าวจะมีสายก็ต้องมีบารมี ไม่ใช่จู่ๆเขาจะให้ข่าว เช่น มือปืนที่ไปยิง จะรู้ว่าซุ้มไหนๆ การที่มันจะบอกได้ พูดง่ายๆ ต้องเป็นพ่อนักเลงให้ได้ ต้องมีบารมีถึงจะคลี่คลายคดีได้ ดังนั้น บารมี พาวเวอร์สมัยก่อนเยอะ

การที่จะเป็นนักสืบได้ต้องถึงลูกถึงคน สั่งตายเป็นตาย จะทำอะไรก็แล้วแต่จะต้องทำเป็น จะหน่อมแน้มๆเหมือนทุกวันนี้ไม่ได้

ผมเป็นนักสืบรุ่นเก่า แล้วค่อยเคลี่อนย้ายในยุคของการเปลี่ยนแปลงรุ่นใหม่ คาบเกี่ยวกัน

เรียนรู้วิชาปราบโจรด้วยตัวเอง

ยุคผมจะเป็นยุคนี้แหละ เริ่มแรกผมไม่มีครู เรียนรู้ด้วยตัวเอง จบมาเป็นพนักงานสอบสวนอยู่ปีหนึ่ง มีความรู้สึกว่ามันไม่ค่อยสนุก เห็นพี่ๆเขานั่งรถปิกอัพ กระบะหลัง มีกำลังพลเยอะแยะ ขนอาวุธไปปราบเสือเกื้อ อยู่ที่น้ำโสม ติดกับ อ.บ้านผือติดกับภูเขา เสือเกื้อ นี่ เป็นเสือร้ายซึ่งปล้นรถทัวร์ พอปล้นแล้วก็หนีขึ้นเขาก็ชอบที่จะไปปราบอย่างนั้น

ใส่นอกเครื่องแบบแล้วถูกสเปค

ทำได้ปีหนึ่งก็ผันตัวเองเข้ามาอยู่ในเมือง แต่งนอกเครื่องแบบ อยู่สืบสวนแล้วถูกสเปค ชีวิตเลยโลดแล่นอยู่ในอุดร ด้วยความที่ใจมันชอบ ใจมันรัก มาอยู่สายสืบแล้วต้องทำให้ดี ผมมุ่งมั่นในเวลานั้นนะ หลายคนบอกขนาดนี้เลย อยู่บ้านผือปีเดียว ก็อยู่ยาวจนถึงปี 2538

สมัยนั้นสืบเมืองอุดร มีประมาณ 3-4 ชุด แข่งกันทำงาน มีเหตุขึ้น ชุดเราต้องไปถึงที่เกิดเหตุก่อน ถ้าใครยังไม่ไปถึงที่เกิดเหตุก่อน มีโทษ เอากันอย่างนั้นเลยนะ

มุ่งมั่นจนมีแบรนด์ประจำตัว

ห้องทำงานเอาไว้นอน แฟลตห้องแถว เอาไว้อาบน้ำ แล้วบอกว่า ถ้ามีอะไรให้มาปลุก ก็ทำอย่างนี้กัน จากวันเป็นเดือน จากเดือนเป็นปี คดีทุกคดี ผมรู้หมดในพื้นที่ คนอื่นเห็นก็บอกว่าทำไมขยันอย่างนั้น สารวัตรใหญ่อีกหลายคนต่อมา ก็เลือกใช้ผมเพราะข้อมูลพื้นฐาน 3-4 ปี ผมรู้หมด

ผมขลุกอยู่ในโรงพัก อยู่กับลูกน้อง คลุกคลีตีโมง ผลงานนี่รับโล่ รับอะไรจนเป็นที่ยอมรับ แบรนด์เลยออกมาที่งานสืบ

เข้มทีมงานต้องมีคุณธรรม

แต่ผมจะพยายามสอนลูกน้องเรื่องคุณธรรมจริยธรรมตลอด ห้ามเอาเรื่องส่วนตัวมาเกี่ยวข้อง เพราะสมัยนั้นมันจัดการได้ทั้งนั้น สมัยต่อสู้กับยาเสพติดยิ่งหนักที่อุดรฯ ยิงโชว์กันเลยเป็นผลงาน ของเรานี่จะต้องไตร่ตรองให้ดี เพราะเวรกรรมมันมี ศาลยังต้องขึ้น 3 ศาล ถ้ามันไม่เหลือบ่ากว่าแรง ผมพยายามเบรกไม่ให้ลูกน้องทำ

บางทีมันทำไปแล้ว ชุดโน้นชุดนี้ก็เริ่มมีเสียงครหา เช่น ไปค้นเงินเจอ 3-4 แสน แล้วไปยิงเขา ผมไม่ชอบ ไม่เห็นด้วย แล้วผมค่อนข้างแอนตี้ แล้วกลุ่มพวกนี้ก็ดูเหมือนจะแอนตี้ผมกลายๆด้วย

แต่ผมคิดว่าคุณธรรมจะต้องมี ก็ต่อสู้กับกลุ่มพวกนี้ ช่วงนั้นมีความรู้สึกว่ารุนแรงนะ ซีเรียสนะ ผลงานมันจะต้องเป็นที่ประจักษ์

4ชุดสืบอุดรแข่งกันทำงาน

เวลามันผ่านไปแล้วก็มาเล่าได้ว่าการสู้การแย่งชิง การขับเคี่ยวเป็นผลดีกับประชาชนนะ เพราะเอางานไว้ก่อน แข่งกัน วิ่งราวทรัพย์ มึงต้องไปถึงก่อน แจ้ง ว.แข่งกัน สืบเมืองอุดรฯ มีพี่แซม มีพี่อารีย์ สินธุรา มี 4 ชุด แข่งกันทำ นายชอบ แย่งกันทำงาน คดีฆ่าไม่ต้องพูดถึง ใครจับก่อนวิทยุขึ้นมาเย้ยกันเลย

แต่ไม่ได้ทะเลาะกันนะ รู้กันว่าแข่งกันในที แย่งผลงานกัน เอาให้นายชื่นชม ให้นายเห็น นายยอมรับ เราเติบโตมาอย่างนี้ เรื่องของเทคโนโลยี เข้ามาผมเริ่มพัฒนา เป็นคนแรกๆ ในทีมของอุดรฯ แล้วก็ได้ประโยชน์หลายคดี

ปัญหายานรกเรื่องหนักอก

ชีวิตราชการเติบโตอยู่ในภาค4มาโดยตลอดจนเป็น ผบช.ภ.4 สภาพปัญหาโดยรวมไม่เท่าไหร่ แต่ที่จะหนักอกคือปัญหายาเสพติด

เป็นอะไรที่ชาวบ้านระดับรากหญ้ากระทบกระเทือน โดยเฉพาะบุคคลที่คลุ้มคลั่งวิกลจริต จิตเวช เยอะถึงค่อนข้างเยอะมากๆ สิ่งที่เป็นปัญหาคือคนในกลุ่มนี้ยังไม่มีสถานที่กักกัน สถานที่บำบัดที่ชัดเจน แนวโน้มคนที่ใช้ยาเสพติดค่อนข้างจะมากขึ้นๆ เพราะเขาเป็นผู้ป่วย

ด้วยกฎหมายที่ไม่เด็ดขาด ทำให้พวกนี้หันมาใช้สารเสพติดกันมากมาย พอใช้แล้วมันทำลายสมอง กลุ่มคนที่อยู่ในกลุ่มโซนแดง คือกลุ่มที่มีอาการหูแว่วประสาทหลอน หลายต่อหลายเคสมีการสั่งให้ฆ่า เห็นพ่อแม่เป็นปีศาจ อะไรต่างๆ

ใช้ทีมผู้พิทักษ์สอดส่องดูแล

สิ่งที่หนักใจคือตำรวจต้องเข้าไประงับเหตุกับคนประเภทนี้ ตำรวจเองก็บาดเจ็บถึงขั้นเสียชีวิตเยอะแยะไปหมด เอาแค่มันมีอาวุธ มีมีด มีง้าว ตำรวจก็ยังบาดเจ็บเสียชีวิต แต่ถ้าวันใดวันหนึ่งถ้าคนนั้นมีอาวุธสงคราม ยิ่งน่าเป็นห่วง น่าสงสารตำรวจมากๆ

ทีนี้เราเอง ก็พยายามที่จะเฝ้าระวัง จัดกลุ่ม จัดแบ่งโซน เป็น เขียว เหลือง แดง ไอ้เขียว เหลือง นี่ พอที่จะประคอง แดงก็พยายามประคอง ให้กินยาจิตเวช อยู่ในวงรอบพยายามที่จะให้ญาติเขาดูแล คอยสอดส่องว่าวันนี้กินยารึยัง ตั้งกลุ่มไลน์ขึ้นเพื่อที่จะดูว่า ถ้ายังไม่กินถ้าดื้อ จะส่งทีมเข้าไป เรียกว่าทีมผู้พิทักษ์ ประกอบไปด้วย อสม.ตำรวจ ผู้ใหญ่บ้าน แต่ถ้าว่าอาการหนัก ก็เอาตัวส่งเข้า รพ.ให้ฉีดยาก็ประคองได้

ระวังเต็มที่แต่ก็ยังมีเหตุ

แต่คนกลุ่มนี้ยังไม่สามารถที่จะเอาไปบำบัดในสถานที่บำบัดที่ชัดเจน เพราะคนกลุ่มนี้ต้องมีสถานที่กักกันไว้ด้วย เรายังไม่รู้ว่าโปรแกรมที่จะอบรม บำบัดเขาต้องใช้เวลากี่วัน แล้วจะหายไหม ยังไม่สามารถจะตอบได้ ก็ได้แต่เฝ้าระวัง แต่บางทีระวังกันไม่ทั่วถึง ทำให้วันดีคืนดีก็ออกมาก่อเหตุกับคนรอบข้าง เป็นข่าวเยอะแยะไปหมด เป็นปัญหาที่หนักอกจริงๆ

แล้วทุกภาคส่วนก็ยังไม่มีใครหยิบยกเรื่องนี้มาพูดกันอย่างจริงๆ จังๆ สื่อต่างๆยังไม่หยิบยกเรื่องนี้มาเป็นประเด็นกันเท่าไหร่ ในการแก้ไขปัญหาเรื่องนี้ในวงกว้าง ภาพรวม ผมคิดว่า เรื่องนี้มันเรื่องสำคัญ

ต้องมีหน่วยงานกลางรับผิดชอบ

มันต้องมีหน่วยงานกลาง เพราะว่าแต่ละหน่วยขึ้นกับคนละกระทรวงด้วย วันนี้มันต่างคนต่างทำ เลยไม่ครบวงจรซักที บำบัดก็ไม่รู้จะบำบัดที่ไหน จับมาแล้วเอาไว้ที่ไหน หรือไม่งั้นก็ส่งไปโรงพยาบาล เป็นงานฝากเขา

โรงพยาบาลงานเขาก็เยอะ เอาไปแปะไว้กับจิตเวช เขาก็มีงานเยอะ ไม่มีสถานที่บำบัด ไม่มีแพทย์ที่จะมาดูแลเรื่องนี้ใกล้ชิด เพราะเดี๋ยวนี้มันคลุ้มคลั่งกันเยอะมาก

กวาดบ้านตัวเอง-หวั่นตำรวจคลั่ง

แม้กระทั่งตำรวจเองก็เข้าไปข้องเกี่ยวกับเรื่องนี้ ยังเกรงว่าวันหนึ่งตำรวจจะคลุ้มคลั่งไหม ผมพยายามกวาดบ้านตัวเองให้สะอาดเข้าไว้ พยายามประโคมเรื่องนี้ พยายามบี้พยายามจี้เข้มงวดกับตำรวจให้มากที่สุดว่า ถ้ามันเป็นภาพข่าวออกไปว่าตำรวจคลุ้มคลั่งเสียเอง สังคมมันถูกกระแทกหนักมาก แล้วเราจะตอบสังคมลำบาก อันไหนไม่เกี่ยวข้องก็หาวิธีการบำบัด หรือเอาออกให้หมด อย่างนี้

ย้ำเตือนลูกน้องอย่าประมาท

พวกนี้แรงมันเยอะ 2-3 คน เอาไม่อยู่ถ้ากอดปล้ำกัน ยิ่งถ้ามีอาวุธด้วย ต้องใช้ไม้ง่าม ใช้ปืนไฟฟ้าถึงจะสยบมันได้ แล้วสยบมันได้ก็ไม่มีสถานที่บำบัด นี่คือสิ่งที่หนักอกหนักใจ เป็นสิ่งที่เราต้องเผชิญ

หลายท้องที่โดยเฉพาะท้องที่เล็กๆ กำลังพลยิ่งน้อย แล้วต้องเผชิญกับคนประเภทนี้ แล้วส่วนใหญ่จะเกิดกับนายตำรวจ หรือตำรวจที่อายุมากๆ 50 ปีขึ้น เพราะประมาท

เราก็พยายามที่จะสั่งสอน ให้รอกำลังมาให้พร้อมก่อน ใจเย็นๆ ส่วนมากจะห้าวเข้าไปก่อนไง คิดว่าไม่มีอะไร คิดว่าคุยรู้เรื่อง เคยคุยกับมันแล้ว 2-3 รอบแล้วไม่มีปัญหา

แต่ครั้งนี้ไม่รู้เรื่อง มีดมันซ่อนไว้ ก็ยกขึ้นฟันเลยไง เป็นอย่างนี้เสียส่วนใหญ่ ก็พยายามพูด พยายามสอน พยายามบอก แต่สุดท้ายเราก็ต้องไปเยียวยา

รอได้ให้รอชุดพิเศษ

แต่จะไปด่ามันมากก็ไม่ได้เหมือนจะซ้ำเติมอีก เพียงแต่ว่า อย่าให้มีอย่างนี้อีกได้ไหม มึงรอก่อนได้ไหม มึงใจเย็นๆก่อนได้ไหม กำลังเราเท่านี้มันยังน้อยอยู่ ไม่เป็นไรมันยังอยู่ในบ้าน อย่าเพิ่งเข้าไป รอให้กำลังเข้ามาก่อน ปืนไฟฟ้าเตรียมมาหน่อยก็ดี ถ้ามันยิงได้ก็เอากำลังไม้ง่ามหลายๆคน ดูว่ามีอาวุธอะไร ถ้ามีปืนอย่าไปแลก เอาชุดพิเศษเข้ามา

โกงออนไลน์ตามเงินคืนยาก

นอกจากปัญหายาเสพติดแล้ว ปัญหาอาชญากรรมอย่างอื่น เรื่องออนไลน์ ถ้าจะมีปัญหาก็คือไม่สามารถตามเงินคืนให้เขาได้ ส่วนการรับแจ้งเรารับแจ้งอยู่แล้ว แต่มันไม่ได้เงินคืน มันได้แต่บัญชีม้า เหมือนกันทั่วไปหมด โดยเฉพาะ ท่าน ผบ.ตร.ก็เน้นเรื่องนี้ การรับแจ้งคงไม่มีปัญหา แต่มีปัญหาในการที่จะเอาเงินคืน ยาก

การเมือง-ตั้งรับในพื้นที่

ส่วนเรื่องการเมืองในภาค 4 แต่ก่อนจะมีปัญหาอยู่ เพราะจะมีกลุ่มนักศึกษา กลุ่มดาวดินกลุ่มคนเสื้อแดง หรืออะไรต่างๆ ต้องดูส่วนกลางว่าจะมีปัญหาไหมแต่ทางนี้ก็ตั้งรับดูว่าเขาจะจัดคู่ขนานไหม โดยเฉพาะในส่วนของขอนแก่น เป็นเมืองมหาวิทยาลัย อุดรฯ ก็นิดหน่อย หลักคือขอนแก่น คืออย่างนี้สถานการณ์บ้านเมือง ถ้ามันไปถึงยุคที่วุ่นวาย ผมโฟกัสไปที่กรุงเทพฯ มากกว่า

ปัญหาน่าเบื่อหน่าย

คือเราเอง ไม่อยากเป็นคู่กรณีกับพวกนี้เลยเป็นอะไรที่จำใจที่สุด เป็นอะไรที่เบื่อหน่าย ลูกน้องเองก็เบื่อหน่าย แต่เมื่อถึงวันนั้น สถานการณ์มันถามว่า ถ้าตอนแรกอาจจะไม่มีใจไป แต่พอเข้าสถานการณ์จริง มึงเอาลูกน็อตยิง มึงแทงกู มึงโน่นนี่ ก็กลายเป็นเรื่องขึ้นมา กลุ่มต่อต้านมันใช้เหล็กเสียบ มีแหลมๆ เป็นหอก เลยปะทะกันโดยอัตโนมัติ แต่ส่วนลึกๆ มันไม่มีใครอยากไปหรอก

ตำรวจเป็นหนังหน้าไฟ

ผมเองยังเบื่อเลย เพราะต้องเป็นหนังหน้าไฟ ตำรวจไม่ใช่คู่กรณีเลย ผมยังบอกตัวเองเลยเกษียณไปเร็วๆก็ดี มันน่าเบื่อสถานการณ์การเมือง มันน่าเบื่อกับการที่ตำรวจมาถูกไล่ฆ่า เป็นสถานการณ์ที่คือตำรวจเราเคยอยู่อย่างมีศักดิ์ศรี ตำรวจรุ่นก่อน

ผมเปิดคลิปดูไม่ถึงครึ่งนาทีต้องปิดหนี เพราะแต่ก่อนกูจับมึง ต้องเลือดตกยางออกไปแล้ว ใช่ไหม กูไม่ปล่อยให้มึงมาพร่ำอย่างนี้หรอก ไอ้เราดูก็จะมีอารมณ์เปล่าๆ ก็ปิดหนีเลย

ระบบแต่งตั้ง-ปัญหาใหญ่สีกากี

ตลอด 3 ปีที่เป็น ผบช. ต้องเปลี่ยนแปลงตัวเองมาในระดับผู้บริหาร เราก็ต้องมองในภาพกว้าง ในภาพรวม ไม่ว่าจะสร้างขวัญกำลังใจ สร้างสวัสดิการ ดูว่าอันไหนที่เป็นปัญหาของตำรวจ ต้องมานั่งวิเคราะห์ ว่าจะแก้ไขปัญหายังไง เรื่องยาเสพติดกับตำรวจ จะแก้ไขยังไงกำลังพลที่มันอ่อนค่า มันด้อยค่า

จะทำยังไงให้กำลังเสริมให้ตำรวจมีความรู้ในเรื่องกฎหมาย จะทำยังไง ถึงจะไม่ทำให้ตำรวจ หลงไปอยู่ในอบายมุข จะทำยังไงให้ตำรวจไม่เข้าไปเละเทะ ทำยังไงให้เป็นที่พึ่งของประชาชน สิ่งเหล่านี้มันเป็นอะไรที่ต้องใช้องคาพยพมากมาย

ปัญหาหนึ่งที่มันเป็นปัญหาที่กัดกินในวงการตำรวจ คือระบบการแต่งตั้งโยกย้าย ซึ่งมันล้มเหลว ตัวนี้เป็นตัวแรก ที่ทำให้การที่แต่ละท้องถิ่น แต่ละภาค แต่ละจังหวัด มันขับเคลื่อนนโยบาย ขับเคลื่อนคนดีๆ ที่มีผลงาน ไม่ได้

สอนลูกน้องใช้ใจแลกใจชาวบ้าน

หลักที่ยึดถือมาตลอดชีวิตราชการจนจะเกษียณ คือจะสอนลูกน้องตลอดว่าตำรวจนี่ เอาใจเขาแลกใจกัน ถ้าเราเป็นเขา เขาเป็นเรา แล้วอย่าไปกดขี่ข่มเหงอย่าไปสร้างปัญหาซึ่งเดือดร้อนกับคนอื่น ถ้าเป็นเราก็ไม่ชอบที่มากดขี่ข่มเหง อันไหนที่มันหยวนได้ อันไหนที่คุยกันเป็นพี่เป็นน้องกันจะดีกว่า ผมจะมองอย่างนี้เราจะต้องบริการประชาชน

ไม่ใช่โลกสวย แต่หน้าที่ของเรามาขจัดทุกข์ บำรุงสุข ก็มึงมาเป็นตำรวจแล้วไงสิ่งที่สำคัญคือ ต้องวางตัวให้มันเหมาะสม ให้เขาเคารพนับถือ ไม่ใช่ไป ลุ่มหลงในเรื่องของสุรา นารี การพนัน มันสุดโต่งไป อย่างนี้ไม่ใช่

สร้างแบรนด์ตัวเองต้องใช้เวลา

ผมสอนน้องๆตลอด ว่าทุกคนเหมือนสินค้าวางกองอยู่กับพื้น ต้องไปสร้างแบรนด์ตัวเอง แบรนด์มันจะติดตัวไปตลอดชีวิต แบรนด์นี่มีทั้งแบรนด์ดีและไม่ดีถ้ากินเหล้าเมายาเล่นการพนัน แบรนด์ก็แบรนด์ไม่ดี อยากจะสร้าง จะทาสีแบบนี้ไว้ก็เชิญ เพราะคนเรามันต้องมีแบรนด์ มันต้องสร้างแบรนด์ตรงนี้ขึ้น

ก็พยายามสอนน้องว่าบางทีมันต้องใช้เวลาสักหน่อย แล้วต้องเป็นแบบระยะทางพิสูจน์ม้า กาลเวลาพิสูจน์คน เก่งไม่กลัว กลัวไม่ใช่คนดี ถ้ามึงเก่ง แต่มึงโกง เก่งแต่แบบไม่ไหว เอาคนไม่เก่งแต่ค่อยๆ มาปรับดีกว่า ขอให้มีพื้นฐานจิตใจที่ดีงาม

ที่พูดไม่ใช่ว่าผมจะวิเศษวิโส แต่ว่าขอให้พูดรู้เรื่อง ขอให้รู้จักเห็นอกเห็นใจคนอื่นเขาบ้าง ถ้าเอ็งเป็นเขา แล้วเขาเป็นตำรวจ ถ้าเอ็งพูดอย่างนี้กับเขา แล้วเขาจะคิดยังไง เห็นไหม อย่างนี้ ก็พยายามที่จะบอกกับเขา

จราจรทำคะแนนตำรวจตก

สิ่งที่หนักอกหนักใจในตำรวจคือจราจร เป็นปัญหาที่ทำให้คะแนนตกมากๆของตำรวจ จุดแตกหักไม่ได้อยู่บนโรงพัก อยู่บนถนน พยายามที่จะบอก จะสอน พยายามไม่ให้ตั้งด่าน ตั้งแล้วพยายามให้รู้จักว่ากล่าวตักเตือน เตือนเขาบอกเขาก่อน ไปจับเด็กไม่สวมหมวกกันน็อก คือเด็กมันผิดอยู่ แต่เด็กมันเกลียดแล้วเกลียดเลยไง

ซัดตรงจุดตกหลุมเงินนำจับ

แล้วจราจรมันไปติดหลุมในเรื่องเงินรางวัลนำจับ เอาเงินตัวนี้ไปมัดเงื่อนไขผ่อนรถ ผ่อนบ้าน ผ่อนอะไร ทีนี้พอเราไปนั่นก็เหมือนจะมีปฏิกิริยาต่อต้าน เจ้านายก็มีเงินแล้วไง โน่นนี่นั่น เงินเขาได้มาถูกโดยชอบ แต่เจ้านายไปเอาเงินบ่อนอย่างนี้ เสือกว่ามาอีก บางทีก็เหนื่อยหน่าย คือถ้าเขาก้าวข้ามตรงนี้ไม่ได้ก็อย่าไปคิดเลยว่า ตำรวจจะได้รับคำชมเชย

บางทีเราพูดไป 12 จังหวัด บางจังหวัดยังเสือกมีจราจรกลางอีก ผู้การมึงวิสัยทัศน์ได้แค่นี้เองเหรอวะ บางทีก็เบื่อหน่ายที่จะพูด แล้วก็มีชุดเฉพาะกิจอะไรอีก มันคิดได้แค่นี้เอง โลกมันเปลี่ยนไปแล้ว

อนาคตเงินนอกระบบจะไม่มี

วันก่อนผมพูดในที่ประชุมว่าจำคำพูดพี่ไว้ว่า อนาคตต่อไป เงินนอกระบบจะไม่มีแล้ว ถ้ามึงยังอยู๋นะมึงจะเหมือนไดโนเสาร์คือจะต้องสูญพันธุ์ มันต้องคลีนแล้ว ดูเว็บพนันสิมันตามมาแล้ว มันจะต้องคลีน เลยบอกว่า ตำรวจอยู่ยาก ต่อไปนี้อยู่ยาก

8 ปีที่ผ่านมา การแต่งตั้งมันไม่ได้เลย ผู้บริหารของ ตร.หลายคนไม่เคยผ่านงานโรงพัก พอไม่เคยผ่านงานโรงพัก การเข้าอกเข้าใจการรู้ซึ้งถึงปัญหาที่แท้จริง มันไม่ดี ก็เลยสั่งการมั่ว

แต่คนที่เคยผ่านมา จะรู้โอ้โห โรงพักนี้มันเอาตัวจะไม่รอดเลย ไอ้นี่เป็นอย่างนี้ โครงการนี้จะใช้กับโรงพักอย่างนี้ ไม่ได้หรอก มันต้องใช้ในเมือง มึงจะมาไซเบอร์วิลเลจ จะมานาโยง อย่างนี้ จะใช่เหรอ พวกนี้มันยังคงต้องใช้แบบเดิมๆ เกี่ยวข้าว ดำนา มันยังต้องใช้ระบบนี้อยู่ จะมาไฮเทค มันก็ไม่ใช่ อีกสักระยะหนึ่งค่อยใช้ไป

ตร.เป็นศูนย์รวมจักรวาล

ผมว่า ตร.มันคิดเป็นศูนย์รวมจักรวาลไปหมด ต้องให้แต่ละท้องที่เขาคิดในกรอบของเขา แล้วมาวัดประสิทธิผลเอาว่าภาค 4 จะใช้แบบไหน แม้กระทั่งความคิดของคนในภาค 4 ยังไม่เหมือนคนภาคอื่น อาหารการกินก็ไม่เหมือนการเมืองยังไม่เหมือนกันเลย บุญประเพณี ไม่เหมือนกันเลย แล้วจะให้ใช้แบบที่เหมือนๆกันได้ไง

มันต้องคิดอยู่ในกรอบในพื้นที่ของตัวเอง จะเอาแบบไหน ให้เขาไปคิดเอง แล้ว ตร.ประเมินว่า ผ่านไหม ชาวบ้านชอบไหม หรือโครงการอะไรที่เขาออกมา สอดรับกับนโยบายแต่ละภาค ไหม ภาค 1 กับภาค 4 จะเหมือนกันได้ไง มันคนละเรื่อง แล้วมาใช้รวมกันอย่างนี้ ต้องให้เขาคิดเองสิ

พูดเรื่องจริง อย่าโกหกตัวเลข

คนที่อยู่ ตร.ไม่เคยผ่านงานโรงพัก บางทีมาจากส่วนกลาง ก็โลกสวยคิดไปแถมไปเพิ่มภาระให้ลูกน้อง ไม่ให้เขาคิดเลย ภาคก็ไม่กล้าทำอะไร เพราะนี่ก็ลูกน้องเต็มไม้เต็มมือแล้ว ผมมีหลายนโยบายที่อยากให้ทำ มันไม่เป็นภาระเอ็งแล้ว เอ็งกลับเซฟตัวเองได้ มันคิดแล้วไม่ได้เลย

หมดเวลาเลยกับการหลอกโดยตัวเลขตัวเลขประชุมที่ผ่านมา เรื่องคนจิตหลอน หรือเรื่องอะไรบางภาคก็ปั้นมา อย่าง กทม.นี่เต็มสตรีมเลย แต่ภาคอื่น 8 คน 10 คน

ผมก็พยายามเปลี่ยนความคิดน้องๆบอกว่า บอกไปเลยจะได้รู้ว่าในพื้นที่เป็นยังไง ไม่ต้องมาปิดกัน ผมพยายามบอกลูกน้อง ไม่อยากให้พูดถึงตัวเลข เพราะถ้าตัวเลขมันเพี้ยนจะไปวิเคราะห์อย่างอื่นผิดพลาดไปหมด

ต้องเปิดใจกัน ไม่อย่างนั้นแก้ปัญหากันไม่ถูก เรื่องอย่างนี้อย่าเก็บไว้ จะต้องเปิดเผยให้กับนายอำเภอ อะไรต่างๆ ต้องดึงเขามาเป็นภาคีเครือข่ายให้หมด อย่าทำเดี่ยว

การตั้งด่านตรวจเมา เอา อสม.มาร่วมด้วย การไประงับเหตุ เอา ชรบ.เอาอะไรต่างๆ ของอำเภอ ของฝ่ายปกครอง มาร่วมด้วย ผมพยายามให้มันฉีกออกไปในแนวนี้ ไปรักษางานบุญ เอา ชรบ.เอา อปพร.เข้ามา ตำรวจไปเป็นพี่เลี้ยงมันต้องแบบนี้ แล้วเวลาถ้าตีกัน ชาวบ้านเขาจะรู้ แล้วผมบอกว่า เอาหมู่บ้านข้างเคียงมาร่วมด้วยเขาจะได้รู้ว่าลูกเต้าเหล่าใคร

มันเปลี่ยนแปลงไปเยอะ ผมว่าเดี๋ยวนี้ทำงานกันเหนื่อยยากกว่าเดิมเยอะ ผมเห็นแล้ว ไอ้เราเกษียณไปก็ดีแล้ว เห็นแล้วถ้าเป็นผู้ปฏิบัติก็คงทนไม่ไหว เพราะเราเคยมาอีกระบบหนึ่งไง เจอระบบนี้แล้วรับไม่ได้ไง เดี๋ยวเราไปเปรี้ยงปร้าง ก็ซวยอีก มาเจอสถานการณ์อย่างนี้ มันก็ดีแล้ว เราจะได้ไม่เครียด

แต่พอมาถึงตรงนี้ เป็นผู้บริหารก็พยายามสอนเขาให้เซฟตัวเอง อันไหนที่จะต้องถอดบทเรียนก็มาชี้แจงว่าอย่าให้มีอีกเลย

นี่คือเศษเสี้ยวหนึ่งของชีวิต พล.ต.ท.ยรรยง เวชโอสถ นายพลนักสืบที่มุ่งมั่นทำงานฝ่าควันปืนและคาวเลือดโจรมาตั้งแต่ยศ ร.ต.ต.จนขึ้นชั้น1ในตำนานนักสืบอีสานเหนือ